Touto-bono
Salvia sclarea
Lamiaceae Labiaceae
Àutri noum : Erbo-di-bons-ome-blanc, Sauvieto-de-prat, Erbo-di-plago.
Noms en français : Sauge sclarée, Toute bonne.
Descripcioun :La touto-bono, que trachis long de camin e de routo, es uno planto pulèu forto, ramificado, lanouso emé d'óudour. Li fueio (e li bratèio) soun larjo. Coumpara emé la sàuvi-d'Etioupìo que ié sèmblo un pau.
Usanço :La touto-bono, coume soun noum lou dis èi vertuouso contro mant un proublèmo. Ajudo à sougna e sarra li plago, èi bono pèr li mau de vèntre (digestioun e règlo), pèr limita li susour, lou coulesteròu e lou sucre dóu sang. Ajudo peréu pèr amoureja e proun enca. Li fueio e li flour podon èstre boutado dins lou manja pèr douna de goust (bevendo, sucrarié,counfituro, soupo...).
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Salvia
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Coulour de la flour :
Bluio
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 15 à 30 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Camin
- Ermas
- Champ
- Colo
Estànci : Mesoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Óurigino Pontico
Ref. sc. : Salvia sclarea L., 1753
Roumulèio(-ramificado)
Romulea ramiflora
Iridaceae
Nom en français : Romulée ramifiée.
Descripcioun :Aquesto roumulèio trachis dins li pelouso sablouso pas trop liuen de la mar. La fau cerca en fin d'ivèr que flouris d'ouro dins l'annado. Romulea ramiflora èi pulèu forto e pòu faire de mato. La o li flour (de 1 à 5), pulèu pichoto soun roso emé lou founs rega de poupro e de jauno. Li fueio soun longo e espesso. La brateolo a lou mitan verd mai larg que li bord.
Usanço :Couneissèn pas d'usanço particuliero pèr aquelo planto. D'estùdi d'aro an moustra qu'avié de prouprieta anti-óussidanto.
Port : Erbo
Taio : 10 à 40 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Romulea
Famiho : Iridaceae
Ordre : Iridaceae
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 12 à 16 mm
Flourido : Printèms
Ivèr
Sòu : Si (Ca)
Autour basso e auto : 0 à 50 m
Aparado : Noun
Febrié à mai
Liò : Pelouso umido
- Prado marino
- Trepadou
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi : Estenoumediterrano
Ref. sc. : Romulea ramiflora Ten., 1827